A UVigo e a Deputación activan unha revista para difundir coñecemento crítico, tecnolóxico e feminista
venres, 15 de decembro do 2023
A
Cátedra de Feminismos 4.0, impulsada pola Deputación de Pontevedra
e a UVigo, presentou en sociedade unha nova revista que permitirá
“difundir coñecemento científico, crítico e feminista, sobre os
riscos éticos da transformación tecnolóxica e o seu impacto
negativo sobre os dereitos das persoas”. Chamada
Gender on Digital. Journal of Digital Feminism, a nova
publicación foi dada a coñecer no edificio Redeiras nun acto no
que participaron a directora da Unidade de Igualdade da UVigo, Águeda
Gómez; a xefa do Servizo de Igualdade da Deputación de Pontevedra,
Lucía Muradas e as investigadoras Amparo Alonso e Soledad Torres,
que forman parte do comité científico da revista e son autoras de
dous dos artigos no primeiro número.
Segundo
comentou a directora da Unidade de Igualdade da UVigo e responsábel
do equipo directivo da revista, “estamos inmersas nunha nova
revolución e debemos garantir que este novo universo dixital sexa
máis xusto elaborando diagnoses desde unha ollada feminista que nos
leve no sentido dun mundo máis igualitario”.
Pola
súa banda, Lucía Muradas destacou que a publicación desta revista
supón “un importante fito” e agradeceu o traballo realizado
desde a Unidade de Igualdade da UVigo durante estes anos,
especialmente a través das iniciativas da cátedra nas que a
Deputación participou “cóbado con cóbado”. A nova publicación
conta tamén co apoio do Servizo de Publicacións e da Vicerreitoría
de Investigación.
O
primeiro número, con Amparo Alonso
A
revista terá unha periodicidade anual e conta cun equipo científico
conformado polo Comité de Sabias da Cátedra Feminismos 4.0 DEPO-
UVigo que recollerá en cada publicación os temas tratados nos
obradoiros Hackeando o Patriarcado. O primeiro número reúne
os resultados das achegas científicas desenvolvidas no primeiro
obradoiro da cátedra titulado Sociedade dixital e nesgos de
xénero e conta tamén con artigos de fondo doutras expertas,
entre elas a catedrática da Universidade da Coruña Amparo e
investigadora do CITIC, Alonso Betanzos, que asina un artigo no que
indaga sobre os fortes desafíos éticos que propón a Intelixencia
Artificial. Alonso, que participou no acto a través de
vídeo-conferencia, asegurou que a IA “está a resultar unha
disciplina transversal omnipresente en todas as dimensións da vida
humana e, polo tanto, leva consigo fortes desafíos éticos: un
deles é a posíbel aparición de nesgos de xénero, o que nos
obriga a permanecer vixilantes para garantir unha IA ética, fiábel
e xusta”. A investigadora asegura que o adestramento de algoritmos
realízase seguindo modelos con datos históricos cuxa calidade non
é a axeitada, e advirte de que “os rumbos non só están nos
algoritmos, tamén poden derivar de desigualdades no acceso á
tecnoloxía, ou de falta de diversidade nos equipos”.
No
acto estivo tamén presente Soledad Torres, profesora da EE de
Telecomunicación e investigadora de atlanTTic, que participa neste
primeiro número cun artigo no que reflexiona sobre os asistentes
dixitais en español que segundo explicou, “maioritariamente
reforzan as imaxes estereotipadas da muller, utilizan unha linguaxe
sexista e toleran os comentarios e o acoso sexual.”
Ademais
das colaboracións de Amparo Alonso e Soledad Torres, no apartado
Investigación recóllese un artigo colectivo, liderado pola
profesora da Universidade de Vigo, Teresa Rivas, no que analiza con
perspectiva de xénero o percorrido académico e laboral dentro da
área da enxeñaría, no contexto xeográfico de Pontevedra e no
período de 1967 a 2018.
Na
sección de Miscelania, a experta en comunicación e
feminismos Guiomar Rovira, da Universitat de Girona, traza unha
xenealoxía dende os inicios de internet e o ciberfeminismo como
vangarda ata a incursión de multitudes de mulleres conectadas nas
redes dixitais, iniciando movementos feministas horizontais, sen
liderados fixos e con vocación transnacional. Nel, analiza a
capacidade agregativa e de acción en rede dos femitags
(cancelos feministas) e da transnacionalización dos feminismos
desta era. Nesta mesma sección, a comunicadora Marga Tojo, como
representante da Asociación de Xornalistas Galegas, aborda o rol
dos medios como parte dos actores discursivos que garanten o
mantemento do estatus en termos de xénero e de certa violencia
simbólica. No texto tamén analiza as consecuencia da crecente
dixitalización nas narrativas mediáticas, o que está a supor
unha interesante xanela de oportunidade para o cambio no eido da
comunicación.