A RAGC entrega as Medallas de Investigación
mércores, 4 de outubro do 2023
S. P.
A Real
Academia Galega de Ciencias (RAGC) celebrou esta mañá no pazo de Fonseca, en Santiago, o acto do Día da Ciencia en
Galicia, no que se homenaxeou ao economista Manuel Colmeiro y
Penido (Santiago de Compostela, 1818 – Madrid, 1894) como
Científico Galego do ano 2023. Ademais, entregáronse as Medallas de
Investigación a Aurora Grandal, medalla na sección de Química e
Xeoloxía; David Posada, premiado en Bioloxía e Ciencias da Saúde;
Jesús Salgado, premiado en Ciencias Económicas e Sociais; Fernando
Obelleiro, no eido das Ciencias Técnicas e o investigador do CITIC
da UDC Ricardo Cao, medalla de Matemáticas, Física e Ciencias da
Computación.
Participantes
No evento interviron o presidente da Academia, Juan Lema; e o reitor
da Universidade de Santiago, Antonio López. Asistiron ademais a
alcaldesa de Santiago, Goretti Sanmartín; a directora da Axencia
Galega de Innovación (GAIN), Patricia Argerey; o secretario xeral de
Universidades, José Alberto Díez de Castro; o reitor da
Universidade da Coruña, Julio Abalde; a vicerreitora de
Investigación, Transferencia e Innovación da Universidade de Vigo,
Belén Rubio; o secretario do Consello da Cultura Galega, Silvestre
Gómez; Francisco Díaz-Fierros, membro da Real Academia Galega; así
como académicas e académicos da RAGC e representantes de diversas
institucións políticas, educativas, culturais e de investigación
galegas.
Sobre Manuel Colmeiro
O presidente da Academia resaltou o feito de que a elección do
Científico Galego do Ano recaeu por primeira vez no ámbito das
Ciencias Sociais. “O profesor Manuel Colmeiro é unha personalidade
extremadamente activa que xogou un rol clave na Galicia e España da
segunda metade do século XIX, nunha etapa particularmente convulsa.
O seu legado é enorme nas súas diferentes facetas como historiador,
administrativista, xurista, político... pero en especial na súa
escolla como científico do ano primou o seu perfil de economista
comprometido coa sociedade. Foi un activista social convencido de que
o papel transformador da ciencia, neste caso da economía, é o de
loitar por unha sociedade máis próspera e xusta. Un obxectivo que
compartimos ferventemente” -salientou Lema.
Durante o evento proxectouse o vídeo Manuel Colmeiro, unha forza
de cambio económico e social, no que se aborda a traxectoria
vital e profesional do homenaxeado. E presentouse a revista da
Academia A Ciencia en Galicia, dedicada neste número a
Colmeiro, e na que se recolle ademais a principal actividade da
Academia e os fitos científicos máis relevantes no último ano na
nosa comunidade.
Juan Ramón Quintás, catedrático de Análise Económica e académico
da RAGC, impartiu a conferencia Manuel Colmeiro, un economista
gallego en el Madrid decimonónico.
As medallas
Co gallo do Día da Ciencia en Galicia a Real
Academia Galega de Ciencias (RAGC) quixo
recoñecer coas Medallas
de Investigación
a cinco científicas e científicos galegos en activo das
universidades de Santiago de Compostela (USC), A Coruña (UDC) e Vigo
(UVigo). Coa quinta edición deste galardón, quérese valorar as
traxectorias senlleiras e consolidadas en investigación, desenvoltas
en Galicia, amais de fomentar a promoción da ciencia e a tecnoloxía
galegas para tratar de difundir á sociedade o aprecio polos valores
científicos.
Os premiados foron Aurora Grandal, medalla na sección de Química e
Xeoloxía; David Posada, premiado en Bioloxía e Ciencias da Saúde;
Jesús Salgado, premiado en Ciencias Económicas e Sociais; Fernando
Obelleiro, no eido das Ciencias Técnicas e Ricardo Cao, medalla de
Matemáticas, Física e Ciencias da Computación.
Ricardo Cao Abad (A Coruña, 1965), recibiu a medalla Enrique
Vidal Abascal, da sección de Matemáticas, Física e Ciencias da
Computación. Catedrático de Estatística e Investigación Operativa
na Universidade da Coruña, amais de investigador do CITIC, a
Academia recoñece a aplicación dos seus traballos en campos tan
relevantes como a computación, xenética, neurociencia, oncoloxía,
enerxía ou a matemática financeira. Ten desenvolto unha intensa
actividade en consultaría estatística en ciencias da saúde, no
contexto da enxeñaría naval, no sector comercial e na industria.
Desde marzo de 2020 preside o comité de expertos da Acción
Matemática contra o Coronavirus, creado polo Comité Español de
Matemáticas. Foi nomeado Fellow do Instituto de Estatística
Matemática e galardoado coa Medalla da Sociedad de Estadística e
Investigación Operativa. Na actualidade lidera un proxecto do
Instituto Nacional de Estadística (INE) para a mellora do
procesamento de datos.
Fernando Obelleiro Basteiro (Forcarei-Pontevedra, 1968),
catedrático da Escola de Enxeñaría de Telecomunicación da UVigo
foi elixido pola sección de Ciencias Técnicas para recibir a
medalla Isidro Parga Pondal. Co seu equipo desenvolveu un método no
ámbito do electromagnetismo computacional que supuxo un cambio na
dirección das investigacións neste eido. As súas contribucións
científicas están a ter aplicación na industria (sectores de
telecomunicacións, naval, aeroespacial e defensa). Mantén unha
estreita colaboración con Navantia e a Armada Española,
introducindo importantes melloras nos buques militares desde o punto
de vista do electromagnetismo computacional, axudando a maximizar as
probabilidades de supervivencia nos buques en escenarios hostís.
Aurora Grandal d´Anglade (Ferrol, 1964) recibiu a medalla
Antonio Casares Rodríguez, da sección de Química e Xeoloxía.
Doutora en Bioloxía da UDC, dirixe o Instituto Universitario de
Xeoloxía Isidro Parga Pondal; onde creou o Laboratorio de
Paleontoloxía Molecular, pioneiro no territorio nacional. Puxo en
marcha un laboratorio específico de ADN antigo, único en Galicia.
Céntrase no estudo dos mamíferos fósiles dos xacementos galegos e
dirixiu as campañas de escavación nos xacementos paleontolóxicos
de Cova Eirós, Liñares e Pala do Rebolal; así como campañas de
recuperación de restos óseos en covas do Courel e Mondoñedo.
Salienta o seu estudo interdisciplinar de Elba, a muller
mesolítica de Galicia, o resto humano máis antigo atopado na
nosa comunidade.
David Posada González (Vigo, 1971) recibiu a medalla Ángeles
Alvariño González da sección de Bioloxía e Ciencias da Saúde da
RAGC. É catedrático de Xenética na Universidade de Vigo. Formouse
en Galicia, Estados Unidos e no Reino Unido; traballou no Centro de
Investigación do Cancro do Instituto Tecnolóxico de Massachusetts.
As súas liñas de investigación están no campo da evolución
molecular e a bioloxía computacional. Subliñar os seus achados para
a reconstrución de árbores filoxenéticas a través de ferramentas
bioinformáticas; os seus estudos sobre a orixe e evolución do VIH,
virus causante da SIDA. Desde hai uns anos céntrase no estudo da
evolución xenómica do cancro, para o que abriu en 2015 un
laboratorio específico. Durante a pandemia da COVID-19 promoveu a creación dun consorcio cas tres universidades e
os sete grandes hospitais galegos para a monitorización da evolución
xenómica do SARS-CoV-2 en Galicia. É coautor de dúas patentes sobre marcadores xenéticos de centola.
Cómpre destacar que é o único español cun artigo entre os 100
máis citados da historia da ciencia.
Jesús F. Salgado Velo (Ferrol, 1958), recibiu a medalla
Domingo García-Sabell Rivas, da sección de Ciencias Económicas e
Sociais. Catedrático de Psicoloxía do Traballo e Recursos Humanos
da USC. O tema central das súas investigacións nos últimos 25 anos
é a análise da validez dos instrumentos de selección de recursos
humanos en Europa para predicir o desempeño ocupacional, centrándose
na predición e a explicación dos comportamentos laborais. A nivel
aplicado, sobresaen as súas investigacións sobre as entrevistas de
selección de persoal. Os seus traballos publicáronse nas revistas internacionais máis prestixiosas desta especialidade,
situándose no posto 34 dos autores máis citados da súa disciplina
no mundo. As súas contribucións foron recoñecidas con dous
nomeamentos Fellow, máximas distincións da Asociación Americana de
Psicoloxía e da Asociación Internacional de Psicoloxía Aplicada,
as dúas organizacións máis relevantes no ámbito da Psicoloxía.
